vrijdag 30 januari 2009

- Waarom keramiek als hobby?

Die keuze heb ik een hele tijd geleden gemaakt, een vijftiental jaren geleden in het vooruitzicht van mijn pensioen. Ik wou iets "met mijn handen" doen en toch gekoppeld aan een intellectuele activiteit. Ik herinnerde mij uit mijn jeugd hoe mijn broer Leo die een kunstopleiding volgde in Sint Lukas Gent, een eigen draaistoel had ineen geknutseld en zelf een oven gebouwd en tot zeer mooie resultaten kwam. Ik heb samen met mijn vrouw een "Raku"-initiatie gevolgd en het resultaat was onvoorstelbaar indrukwekkend...Daarbij komt dat ik in mijn vorig leven professioneel actief was in de boring- en funderingssector als bouwkundig ingenieur. Het is interessant te weten dat er een grote gelijkenis bestaat tussen de boortechniek en het kleigieten. Bij het uitvoeren van een diepe boring wordt een suspensie van bentoniet (speciale kleisoort) als boorvloeistof gebruikt waarbij de kleikorrels zich afzetten op de wand van de boring. Er wordt een "cake" gevormd die de druk van het zwaar water op de wand overbrengt waardoor het boorgat open blijft. Een gelijkaardig verschijnsel doet zich voor bij het kleigieten: het water dringt in de gipsmal en de vaste deeltjes zetten zich af op de wand...Ik was dus gans mijn loopbaan in contact met grond, en klei in het bijzonder.

Dan heb ik meerdere opleidingen "pottendraaien" gevolgd, eens hier en dan daar met telkens andere handgrepen zodat de ontwikkeling teleurstellend was. Dan heb ik besloten een "echte" opleiding te volgen in het Instituut voor Kunst en Ambachten te Mechelen (IKA).

Keramiek voldoet aan mijn doelstelling: het is handwerk maar wie zich wil verdiepen in de wetenschap van de samenstelling en het gedrag van klei en glazuren kan dit. Veelzijdigheid is een belangrijk kenmerk van keramiek, waardoor het gevaar bestaat dat je de bomen niet meer ziet in het bos: als je het aantal methoden van vormgeving vermenigvuldigt met het aantal decoratietechnieken, het aantal glazuursoorten, aantal kleuren, enz. dan kom je tot bijna astronomische getallen...vandaar het belang van een gerichte en goed gestuurde opleiding zoals in het IKA: eerst 5 jaar algemene opleiding en nadien de kans om zich gedurende 2 jaar te "specialiseren": een paar bomen kiezen in het bos.
Wat ik verder nog interessant vind aan keramiek, is het aantal dimensies: buiten het klassiek driedimensionele kan men van een vierde dimensie spreken, namelijk de tijd: klei evolueert van vloeistof naar vaste stof in functie van de tijd, vochtigheid,...: een beheersing van de dimensie tijd is essentieel: geen enkele bewerking mag te vroeg of te laat gebeuren. Men kan ook van een vijfde dimensie spreken, namelijk de energie onder vorm van warmte: door de hoge temperatuur evolueert klei van "broos" naar "steenhard", en geeft kleur, textuur en/of glans aan de oppervakte.